Croeso│Welcome

Nodiadau Astudiaeth Feiblaidd | Bible Study Notes

Pregeth yn | Sermon in Nazareth

Commentary

 Yr oedd Iesu wedi ei fedyddio gan Ioan, a threuliodd amser yn yr anialwch, lle y cafodd ei demtio. Yna mae Iesu yn dechrau ar ei weinidogaeth gyhoeddus yng Ngalilea. Roedd Iesu'n dysgu yn y synagogau ac roedd yn awr yn Nasareth, lle roedd wedi tyfu i fyny. Roedd arferiad gan Iesu i fynd i'r synagog. Roedd y synagog yn fan ymgynnull ar gyfer addoli ac astudio.

Jesus had been baptised by John, and spent time in the wilderness, where he had been tempted . Jesus then begins his public ministry in Galilee. Jesus taught in the synagogues and was now in Nazareth, the place where he had grown up. It is the custom of Jesus to go to synagogue. The synagogue was a gathering place for worship and study.

Rhoddwyd sgrôl Eseia i Iesu, ac mae'n darllen o Eseia 61. Efallai mai dyma'r darlleniad a osodwyd ar gyfer y diwrnod neu efallai bod Iesu wedi cael rhywfaint o ddewis

Jesus was given the scroll of Isaiah, and he reads from Isaiah 61. It may have been the reading set for the day or Jesus may have had some choice.

Mae Iesu’n dechrau darllen gyda’r geiriau: ‘“Mae Ysbryd yr Arglwydd arna i, oherwydd mae wedi fy eneinio I i gyhoeddi newyddion da i bobl dlawd. Efallai mai’r gair ‘tlod’ fyddai orau i’w gyfieithu fel ‘gorthrymedig’. Mae’r syniad bod Duw ar ochr y bregus yn thema allweddol yn yr ysgrythurau sanctaidd.

Jesus begins reading with the words: ‘The Spirit of the Lord is upon me, because he has anointed me to bring good news to the poor’. The word, ‘poor’ might be best to translate as ‘oppressed’. The idea of God being on the side of the vulnerable is a key theme in the holy scriptures.

Mae’r darn a ddyfynnir gan Iesu wrth iddo ddarllen yn mynd rhagddo, ‘Mae wedi fy anfon i gyhoeddi fod y rhai sy'n gaeth i gael rhyddid, a phobl sy'n ddall i gael eu golwg yn ôl, a'r rhai sy'n cael eu cam-drin i ddianc o afael y gormeswr, ¹⁹ a dweud hefyd fod y flwyddyn i'r          Arglwydd ddangos ei ffafr wedi dod.”. Mae blwyddyn ffafr yr Arglwydd yn gysylltiedig â blwyddyn y Jiwbilî fel y nodir yn Lefiticus 25. Mae        tystiolaeth bod yr arferiad hwn o adferiad wedi digwydd.

The passage Jesus is quoted as reading goes on, ‘He has sent me to proclaim release to the captives and recovery of sight for the blind, to let the oppressed go free, to proclaim the year of the Lord’s favour’. The year of the Lord’s favour is associated with the year of Jubilee as set out in Leviticus 25. There is evidence that this practice of restoration happened.

Nid yw'n ymddangos bod Iesu'n dyfynnu o'r darn Eseia cyfan. Nid yw Iesu’n sôn am iacháu’r 'broken hearted' nac yn cyhoeddi amser barn Duw. Mae Iesu'n siarad am farn yn yr efengylau, felly nid yw'n petruso. Fodd bynnag, efallai bod ei weinidogaeth yn ymwneud mwy â chyhoeddi y rhyddhad i ddechrau trwyr'r deyrnas Duw.

Jesus does not appear to quote from the whole of the Isaiah passage. Jesus does not mention healing the broken-hearted or announcing the time of judgement of God. Jesus speaks about judgement in the gospels, so it is not that he is hesitant. However, perhaps his ministry was more initially about announcing liberation.

Mae’r darlleniad yn y lectionary yn gorffen gyda phawb yn disgwyl i Iesu ddweud rhywbeth mwy. Roedd Iesu wedi gosod rhai cyfuchliniau neu fframwaith y byddai’n gweithredu neu’n cael ei siapio ynddo. Beth oedd yn ei olygu? Roedden nhw ar fin darganfod.

The lectionary reading finishes with everyone expecting Jesus to say something more. Jesus had set out some contours or a framework in which he would act or be shaped. What did it mean? They were about to find out.

Cwestiynau i'w hystyried | Questions to consider

Pwy ydy'r gorthrymedig neu'r tlawd yn y cymunedau sy'n ffurfio Bro Madryn?

Who would be the oppressed or poor in the communities that make up Bro Madryn?

Sut mae estyn allan i grwpiau o'r fath?

How do we reach out to such groups?

Roedd Iesu yn amlwg yn gwybod stori pobl Dduw fel y'i datgelir yn yr ysgrythurau sanctaidd. Faint ydyn ni'n gwybod ein stori ein hunain?

Jesus clearly knew the story of the people of God as revealed in the holy scriptures. How much do we know our own story?